काठमाडौं । चिनियाँ मुद्रा युआनले बिस्तारै अमेरिकी डलरलाई उसको प्रतिस्पर्धात्मक फाइदाबाट हटाउँदै विश्वव्यापी रिजर्भ मुद्राको स्थिति प्राप्त गरेको छ । रुसी राज्य विकास निगम(भीईबीडटआरएफ) का प्रमुख इगोर शुभालोभले सेन्ट पिटर्सबर्ग अन्तर्राष्ट्रिय आर्थिक मञ्चको बर्सेनी सम्मेलनको अवसरमा बिहीबार यस्तो बताएका हुन् । शुभालोभका अनुसार विश्वभरका देशहरूले अमेरिकी डलरमा आफ्नो निर्भरता हटाउने दिशामा महत्वपूर्ण प्रगति गरिसकेका छन् । यो प्रक्रिया जारी रहनेछ। अमेरिकासँगको तुलनामा राम्रो शर्तहरू रहेकाले पनि हालको आर्थिक र वित्तीय टकरावलाई हेरेर भुक्तानी प्रणाली स्विफ्ट र डलरमा भर नपर्ने गरी वैकल्पिक प्रणालीको विकासलाई विश्वभरिका देशहरूले समर्थन गरिरहेको र गर्ने उनले जनाए । भीईबीडटआरएफले विदेशी साझेदारहरूसँग अन्तर्राष्ट्रिय क्षेत्रमा डलर प्रयोग नगर्ने बरु यसको सट्टा युआन र अन्य मैत्री मुद्राहरूमा भुक्तानी गर्नेछ । युआन अब एक विश्वव्यापी रिजर्भ मुद्रा हो यसलाई लुकाउन कुनै आवश्यक नभएको उनले जनाए । अन्तर्राष्ट्रिय मुद्रा कोष (आईएमएफ) को तथ्यांक अनुसार सन् २०२२ को चौथो त्रैमासिकमा विश्वव्यापी विदेशी मुद्रा सञ्चितिमा डलरको अंश झण्डै तीन दशकयताको न्यूनस्तर ५८ प्रतिशतमा झरेको छ । धेरै देशहरूले डलरबाट टाढा जान थालेका छन्। अमेरिकी ऋण बढेको चिन्ता र व्यापक रूपमा लागू गरिएको प्रतिबन्धहरूको बीचमा सीमा लेनदेन, मुद्रालाई लाभको रूपमा प्रयोग गर्दै गत वर्ष अमेरिकी सरकारले लगाएको अभूतपूर्व प्रतिबन्धको सामना गर्ने रुसले आफ्नो ऊर्जा व्यापारको लगभग सबै राष्ट्रिय मुद्राहरू विशेष गरी रुबल र युआनमा परिवर्तन ग¥यो । यसैबीच, विश्व बजारमा युआनको उपस्थिति बढ्दै गएको छ। बैंक फर इन्टरनेशनल सेटलमेन्ट्स (बिस) को अनुसार, यसको विश्वव्यापी ओभर–द–काउन्टर विदेशी मुद्रा लेनदेनको अंश लगभग १५ वर्ष पहिलेको शून्यबाट बढेर २०२३मा ७ % पुगेको छ। यस वर्षको मार्चमा, युआनले चीनको सीमापार लेनदेनमा डलरलाई पार ग¥यो । किनभने देशका अधिकांश साझेदारहरूले पनि डलरमा आफ्नो निर्भरता सीमित गर्न कदम चालिरहेका छन्।